شانه یخزده یا محدودیت حرکتی شانه شرایطی است که مفصل شانه فرد را تحت تأثیر قرار میدهد. شانه یخزده یک بیماری شایع است که در آن شانه سفت شده و تحرک آن را کاهش میدهد. همچنین بهعنوان کپسولیت چسبنده شناخته میشود. اصطلاح “شانه یخزده” غالباً برای آرتریت استفاده میشود، اما این دو حالت بیارتباط هستند. شانه یخزده به طور خاص به مفصل شانه اشاره دارد، درحالیکه آرتریت ممکن است به مفاصل دیگر یا چند مفصل اشاره داشته باشد. این بیماری معمولاً افراد بین 40 تا 60 سال را تحت تأثیر قرار میدهد و احتمال آن در زنان بیشتر از مردان است. تخمین زده میشود که این حالت حدود 3 درصد از افراد را تحت تأثیر قرار دهد. این حالت میتواند یک یا هر دو شانه را تحت تأثیر قرار دهد.

محدودیت حرکتی شانه
محدودیت حرکتی شانه معمولاً شامل درد و سفتی است که بهتدریج ایجاد و بدتر میشود و در نهایت برطرف میشود. شانه فرد از سه استخوان تشکیل شده است که یک مفصل توپی و سوکت را تشکیل میدهند. این سه استخوان شامل بازو، تیغه شانه (کتف) و استخوان ترقوه است. همچنین بافتی در اطراف مفصل شانه فرد وجود دارد که همه چیز را در کنار هم نگه میدارد که به آن کپسول شانه میگویند. در شانه یخزده، کپسول آنقدر ضخیم و سفت میشود که حرکت آن دشوار است. نوارهایی از بافت اسکار تشکیل میشود و مایعی به نام مایع سینوویال وجود ندارد که مفصل را روان نگه میدارد. این موارد حرکت را بیشتر محدود میکند.
شانه یخزده چیست؟
شانه یخزده که کپسولیت چسبنده نیز نامیده میشود، یک وضعیت دردناک است که در آن محدودیت حرکتی شانه ایجاد میشود. همانطور که گفته شانه یخزده زمانی رخ میدهد که بافت همبند قوی اطراف مفصل شانه (که کپسول مفصل شانه نامیده میشود) ضخیم، سفت و ملتهب میشود. (کپسول مفصل شامل رباطهایی است که بالای استخوان بالای بازو [سر استخوان ران] را به حفره شانه [گلنوئید] متصل میکند و مفصل را محکم در جای خود نگه میدارد.)
به این حالت شانه “یخزده” میگویند زیرا هرچه درد بیشتری احساس شود، احتمال استفاده از شانه کمتر است. عدم استفاده باعث ضخیم شدن و سفت شدن کپسول شانه میشود و حرکت شانه را دشوارتر میکند و شانه در موقعیت خود “منجمد یا یخ” میشود.
علائم محدودیت حرکتی شانه
علائم اصلی شانه یخزده درد و سفتی است که حرکت آن را دشوار یا غیرممکن میکند. اگر فرد شانه یخزده داشته باشد، بهاحتمال زیاد در یک شانه احساس درد را تجربه خواهد کرد. همچنین ممکن است درد عضلات شانه را که در بالای بازوی فرد پیچیده شده است احساس کند. فرد احتمال دارد همین احساس را در قسمت بالای بازوی خود احساس کند. احساس درد ممکن است در شب تشدید شود که میتواند خوابیدن را برای وی سخت کند.
فرد معمولاً سه مرحله را با شانه یخزده پشت سر میگذارد که هرکدام علائم و زمانبندی خاص خود را دارند.
مرحله درحال انجماد
- هر زمان که آن را حرکت میدهید، در شانه خود دردی (گاهی شدید) ایجاد میشود.
- بهتدریج بدتر میشود و ممکن است در شب بیشتر آسیب ببیند.
- این مرحله میتواند بین 6 تا 9 ماه طول بکشد.
- فرد در حرکت شانه خود محدودیت دارد.
مرحله یخزده
- درد فرد ممکن است بهتر شود اما سفتی شانه بدتر میشود.
- حرکتدادن شانه دشوارتر میشود و عبور از فعالیتهای روزانه دشوارتر میشود.
- این مرحله میتواند 4 الی 12 ماه طول بکشد.
ذوب شدن
- دامنه حرکت به حالت عادی بازمیگردد.
- این مرحله میتواند از 6 ماه تا 2 سال طول بکشد.
علت ابتلا به شانه یخزده
مشخص نیست که چرا برخی افراد درگیر شانه یخزده میشوند، اما برخی از گروهها بیشتر در معرض خطر هستند. شانه یخزده بیشتر در زنان اتفاق میافتد تا مردان و اگر در سنین 40 تا 60 سال هستید احتمال ابتلا به آن وجود دارد. مانند سکته مغزی یا جراحی مانند ماستکتومی که فرد را از حرکتدادن بازو بازمیدارد.
برخی شرایط پزشکی نیز میتواند خطر ابتلا به محدودیت حرکتی شانه را افزایش دهد. در صورت ابتلا به دیابت، احتمال دارد که شانه فرد یخزده شود. حدود 10 تا 20 درصد از مبتلایان به دیابت شانه یخزده دارند. سایر مشکلات پزشکی مانند بیماری قلبی، بیماری تیروئید یا بیماری پارکینسون نیز با یخزدگی شانه ارتباط دارند.
عوامل خطر ابتلا به محدودیت حرکتی شانه
عوامل خطرساز شانه یخزده عبارتاند از:
- سن: سن بالای 40 سال.
- جنسیت: 70 درصد افرادی که شانه یخزده دارند زن هستند.
- ضربه: جراحی یا شکستگی بازو میتواند منجر به بیحرکتی در دوران نقاهت شود و این ممکن است باعث سفت شدن کپسول شانه شود.
- دیابت: 10 تا 20 درصد افراد مبتلا به دیابت دچار شانه یخزده میشوند و علائم ممکن است شدیدتر باشد. دلایل نامشخص است.
شرایط دیگری که میتواند خطر را افزایش دهد عبارتاند از:
- سکته
- پرکاری تیروئید یا تیروئید پرکار
- کمکاری تیروئید یا تیروئید کمکار
- بیماری قلب و عروقی
- بیماری پارکینسون
تشخیص محدودیت حرکتی شانه
بهاحتمال زیاد پزشکان شانه یخزده را بر اساس علائم و معاینه فیزیکی تشخیص میدهند و به بازوها و شانهها توجه زیادی میکنند. شدت یخزدگی شانه با آزمایش اولیه مشخص میشود که در آن پزشک قسمتهای خاصی از بازو و شانه را فشار داده و حرکت میدهد. مشکلات ساختاری را فقط میتوان با کمک آزمایشات تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) تشخیص داد.
درمان شانه یخزده
هدف از درمان شانه یخزده کاهش درد و حفظ تحرک و انعطافپذیری در شانه است. درمان بهموقع میتواند از هر 10 بیمار 9 بیمار را تسکین دهد. بااینحال، بهبود ممکن است بهکندی انجام شود و علائم میتواند برای چندین سال ادامه یابد. روشهای مختلفی برای تسکین درد و تسکین وضعیت وجود دارد.
مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) ، مانند ایبوپروفن، برای خرید بدون نسخه میتوانید به داروخانههای معتبر مراجعه کنید. مصرف این داروها میتواند التهاب و درد خفیف را کاهش دهد. استامینوفن (پاراستامول، تیلنول) برای استفاده طولانیمدت توصیه میشود. داروهای مسکن تجویز شده، مانند کدئین، یک مسکن مبتنی بر مواد افیونی است که میتواند درد را کاهش دهد. همه مسکنها برای هر بیمار مناسب نیست، بنابراین برای بررسی گزینهها باید با پزشک مشورت کنید.
کمپرس آب سرد یا گرم
این روش میتواند به کاهش درد و تورم کمک کند. میتوانید از این کمپرسها بهصورت متناوب استفاده کنید. این کار میتواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.
تزریق کورتیکواستروئید
بااینحال، تزریق مکرر کورتیکواستروئیدها توصیه نمیشود زیرا میتوانند عوارض جانبی داشته باشند، از جمله این عوارض آسیب بیشتر به شانه است.
تحریک الکتریکی عصبی زیرپوستی (TENS)
این کار با بی حس کردن انتهای عصبی نخاع که درد را کنترل میکند کار میکند. دستگاه TENS قطعات کوچکی را به الکترودها یا پدهای برقی کوچکی ارسال میکند که بر روی پوست روی شانه آسیبدیده اعمال میشود.
فیزیوتراپی برای درمان شانه یخ زده
فیزیوتراپی میتواند تمریناتی را برای حفظ تحرک و انعطافپذیری بیشتر تاحدامکان بدون فشار بر شانه یا ایجاد درد زیاد ارائه دهد.
دستکاری شانه
مفصل شانه درحالیکه بیمار تحت بیهوشی عمومی است بهآرامی حرکت میکند.
آرتروسکوپی شانه
یک نوع جراحی با حداقل تهاجم در درصد کمی از موارد استفاده میشود. یک آندوسکوپ یا لوله کوچک از طریق یک برش کوچک در مفصل شانه وارد میشود تا هرگونه بافت اسکار یا چسبندگی برداشته شود. پزشک بسته به شدت علائم و نشانهها گزینه مناسبی را پیشنهاد میکند.
چگونه میتوان از ابتلا به محدودیت حرکتی شانه جلوگیری کرد؟
شانه یخزده تنها در صورتی قابل پیشگیری است که در اثر صدمهای ایجاد شود که حرکت شانه را مشکل میکند. هرکسی که چنین آسیبی را تجربه میکند باید در مورد تمریناتی برای حفظ تحرک و انعطافپذیری مفصل شانه با پزشک مشورت کند.
تمرینات مناسب برای شانه یخزده
ورزش مکرر و ملایم میتواند از سفتی شانه جلوگیری کرده و احتمالاً آن را معکوس کند. انجمن جراحان ارتوپدی آمریکا (AAOS) تمرینات سادهای را پیشنهاد میکند. یکی از این تمرینات کشش بازوی متقاطع است.
کشش بازوی متقاطع یا Crossover arm stretch
بازوی بالای طرف آسیبدیده را نگه دارید، به آرامی بازو را در جلوی خود، زیر چانه بکشید. 30 ثانیه نگه دارید. آرام باشید و این کار را تکرار کنید. تمرینات بهتر است توسط پزشک، متخصص استئوپات یا فیزیوتراپ انجام شود.
هر کسی که دچار سفتی در مفصل شانه میشود، باید زودتر به پزشک مراجعه کند تا از سفتی دائمی شانههایش جلوگیری کند.
کشش آونگ یا Pendulum stretch
با شانههای آرام بایستید. به سمت جلو خم شوید درحالیکه دست بازوی مقابل روی میز قرار گرفته است. اجازه دهید بازوی آسیبدیده بهصورت عمودی آویزان شود و در یک دایره کوچک با قطر حدود 1 فوت بچرخد. با افزایش قدرت، قطر را در طول چند روز افزایش دهید.
کشش حوله یا Towel stretch
دو سر حوله را پشت سرخود بگیرید. با بازوی خوب، حوله و بازوی آسیبدیده را به سمت شانه بکشید. 10 تا 20 بار در روز این کار را تکرار کنید.
توانبخشی چقدر طول میکشد؟
فیزیوتراپی تحت نظارت معمولاً از یک تا شش هفته طول میکشد و تعداد دفعات ویزیتها بین یک تا سه بار در هفته متغیر است. بیمار باید در طول روند بهبودی به تمرینات خانگی و حرکات کششی بپردازد. تمرینات کششی باید حداقل یک یا دو بار در خانه انجام شود. بهطورکلی شانه یخزده باگذشت زمان و رعایت مداوم برنامه درمانی تجویز شده تقریباً کاملاً برطرف میشود. این فرایند برای برخی از بیماران میتواند شش تا نه ماه به طول بینجامد، اگرچه ممکن است برای برخی دیگر تنها چند ماه طول بکشد. چرخش داخلی (حرکت دستبهجیب پشت یا بالا در وسط پشت) معمولاً حرکتی است که به بیشترین زمان نیاز دارد تا فرد توانایی خود را به دست آورد.
چه زمانی فرد به جراحی نیاز پیدا خواهد کرد؟
اگر از طریق روشهای غیرتهاجمی دامنه حرکتی را بهبود پیدا نکرد و درد کاهش نیافت، ممکن است فرد نیاز به جراحی داشته باشد. بعدازاین که بیمار از بیهوشی عمومی یا موضعی استفاده کرد، پزشک ممکن است شانه را در اتاق عمل دستکاری کند. گاهی اوقات، از آرتروسکوپ (یک ابزار کوچک با دوربین متصل به شانه از طریق یک برش کوچک از نوع سوراخ شده) برای برش مستقیم یا آزادسازی چسبندگی کپسول استفاده میشود. اکثر بیماران فیزیوتراپی را در همان روز دستکاری یا روز بعد شروع میکنند. مطالب بیشتر درباره جراحی شانه، کلیک کنید: جراحی شانه
عملیات دیگر، مانند حذف خارها، ممکن است در زمان دستکاری انجام شود یا موردنیاز باشد. این عملیات گاهی اوقات با آرتروسکوپ قابل انجام است، اما ممکن است نیاز به یک یا دو برش بزرگتر در اطراف شانه (جراحی باز) داشته باشد.
4 دیدگاه. Leave new
سلام دكتر وقت بخير
من پارگي دو يا سه سانتي لابروم داشتم در ام ار اي
مشخص شده
الان بعد از چند ماه دستم بهتر شده
بنظرتون امكانش هست پارگي ترميم شده باشه باتشكر
سلام خیر.پارگی لبروم خود بخود ترمیم نمیشه
سلام
آقای دکتر بنده 3ماه میشه جراحی شکستگی شانه ،درفتگی مفصل و پارگی رباط انجام دادم خواستم از محضرتان جویا بشم چقدر طول میکشه دستم از حالت خشکی که داره دوباره بهبود کامل پیدا کنه
سلام. با توجه به مجموعه جراحی ها بازه 6 ماهه برای برگشتن دامنه حرکتی نیاز دارید.