درمان دررفتگی ترقوه

مفصل استرنوکلاویکولار (SC) یکی از چهار مفصلی است که شانه را کامل می‌کند. مفصل در نقطه‌ای قرار دارد که ترقوه (استخوان ترقوه) با جناغ (استخوان سینه) در پایه گردن برخورد می‌کند. درصورتی‌که این مفصل دچار آسیب شود در رفتگی ترقوه اتفاق می‌افتد. آسیب‌های مفصل SC معمولاً در اثر تصادفات وسایل نقلیه موتوری یا شرکت در ورزش‌های تصادفی مانند فوتبال ایجاد می‌شود. این آسیب‌ها می‌توانند ایجاد درد کنند اما اکثر آنها نسبتاً جزئی هستند و بدون جراحی به‌خوبی بهبود می‌یابند. به‌ندرت، یک ضربه سخت به مفصل SC می‌تواند به اندام‌ها و بافت‌های حیاتی که در نزدیکی آن قرار دارند آسیب برساند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، یک آسیب جدی است که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. در ادامه به بررسی انواع دررفتگی ترقوه و روش های درمانی آن می پردازیم.

انواع دررفتگی ترقوه

ترقوه می‌تواند در هر سه ناحیه زیر دچار آسیب و دررفتگی شود:

• (بالا) آناتومی معمولی شانه.
• (مرکز) در دررفتگی قدامی، انتهای ترقوه به جلوی جناغ رانده می‌شود.
• (پایین) در دررفتگی خلفی، انتهای ترقوه در پشت جناغ به سمت چندین ساختار حیاتی بدن رانده می‌شود.

علائم در رفتگی شانه

شایع‌ترین علامت اختلال مفصل SC درد در ناحیه‌ای است که ترقوه به جناغ می‌رسد. این درد همراه با رگ‌به‌رگ شدن ظاهر می‌شود، اما در مورد شکستگی یا دررفتگی بسیار شدیدتر خواهد بود، به‌خصوص زمانی که سعی کنید بازوی خود را حرکت دهید.

سایر علائم و نشانه ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• بارزترین آن ها ممکن است بیرون زدگی با برآمدگی در وسط قفسه سینه یا ناحیه جناغ باشد.
• تورم، کبودی یا حساسیت روی مفصل
• هنگامی که می‌خواهید بازوی خود را تکان دهید، صدایی مثل ساییدن به گوش برسد.
• محدود شدن حرکات بازو و شانه

تأثیر دررفتگی ترقوه روی شانه

درواقع در رفتگی ترقوه یک آسیب به مفصل شانه نیست اما باعث درگیری مفصل شانه یا مفصل آکرومیوکلاویکولر (AC) می شود. این مفصل درواقع محل اتصال ترقوه با فوقانی‌ترین قسمت استخوان کتف است. در نتیجه ممکن است آسیب ترقوه این بخش را نیز تحت تأثیر قرار دهد.

قبل از درمان در رفتگی ترقوه

برای انجام درمان در رفتگی ترقوه باید مراحل زیر را طی کنید:

معاینه جسمی

• پزشک در مورد سابقه پزشکی و سلامت عمومی شما با شما صحبت می‌کند و در مورد علائم شما می‌پرسد.می‌خواهد بداند درد شما از چه زمانی شروع شده است؟ آیا سابقه آسیب یا تصادف وجود دارد یا خیر. پزشک به دنبال علائم قابل‌مشاهده تغییر شکل یا برآمدگی روی مفصل خواهد بود. سپس او، یک معاینه فیزیکی دقیق از ناحیه شانه شما انجام خواهد داد. در طول معاینه، پزشک شما:
• به دنبال تورم، کبودی یا قرمزی روی مفصل می‌گردد.
• دامنه حرکت بازوی شما را بررسی می‌کند.
• نبض بیماررا در مچ دست و آرنج چک میکند  تا مطمئن شود که جریان خون خوبی در دست و انگشتان بیمار وجود دارد
• علائم اصلی دررفتگی قدامی استرنوکلاویکولار را چم می‌کند یعنی در دررفتگی قدامی، بیمار ممکن است برجستگی سختی در وسط قفسه سینه داشته باشد، جایی که انتهای ترقوه نزدیک به جناغ سینه بیرون می‌زند.

 تصویربرداری

برای تشخیص دقیق شدت و شرایط در رفتگی نیازمند تصویربرداری از ترقوه و اطراف آن هستیم. با انجام تصویربرداری پی می‌بریم شدت آسیب چقدر است و تا چه ناحیه‌ای آسیب‌دیده است، یعنی ممکن است دیگر مفاصل یا استخوان‌ها نیز مانند شانه آسیب‌دیده باشند. به همین منظور تصویربرداری‌های زیر استفاده می‌شود:

• اشعه ایکس تصاویری از ساختارهای متراکم مانند استخوان ارائه می‌دهد. پزشک برای کمک به تأیید تشخیص و رد سایر بیماری‌های زمینه‌ای شانه، عکس‌برداری با اشعه ایکس از قفسه سینه و شانه شما از زوایای مختلف را تجویز می‌کند.
• توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن. این مطالعه تصویربرداری جزئی‌تر از یک اشعه ایکس ساده است. پزشک شما ممکن است برای ارزیابی بهتر آسیب و کمک به افتراق رگ‌به‌رگ شدن از دررفتگی یا شکستگی، سی‌تی‌اسکن را تجویز کند.
• سایر مطالعات تصویربرداری بستگی به مشکل خاص شما دارد. پزشک ممکن است تصویربرداری اضافی مانند اسکن تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) یا اسکن استخوان را تجویز کند.

درمان غیر جراحی دررفتگی ترقوه

درصورتی‌که در رفتگی ترقوه واضح باشد، به‌احتمال زیاد نیازمند جراحی هستیم و سایر درمان‌ها در مواقع خفیف کاربرد دارند. درمان غیر جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• داروها داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن و ناپروکسن، می توانند به کاهش درد و تورم در مفصل کمک کنند.
• اگر آرتروز یا بیماری التهابی دارید، پزشک ممکن است داروهای ضدالتهابی قوی به نام کورتیکواستروئیدها را نیز توصیه کند که مستقیماً به مفصل تزریق می‌شوند. کورتیکواستروئیدها می‌توانند به طور موقت درد و تورم را تسکین دهند.
• بی حرکتی. اگر آسیبی دارید، پزشک ممکن است توصیه کند که از بند شانه استفاده کنید تا حرکت بازو را محدود کرده و امکان بهبودی را فراهم کند. مدت زمانی که برای پوشیدن بند نیاز دارید، به شدت آسیب شما بستگی دارد.
• پزشک ممکن است سعی کند ترقوه را بدون ایجاد برش در پوست به‌جای خود بازگرداند. این روش کاهش بسته نامیده می‌شود. جااندازی بسته معمولاً در اتاق عمل انجام می‌شود. ممکن است به شما بیهوشی عمومی یا شل‌کننده عضلانی داده شود.

دوران نقاهت پس از جراحی

پس از شکستگی یا دررفتگی مفصل SC، بازوی شما ممکن است تا 6 هفته یا بیشتر در یک زنجیر بی‌حرکت باشد. حتی زمانی که زنجیر برداشته شود، بازهم محدودیت‌هایی برای بلندکردن خواهید داشت. برای مثال ممکن است، تا چند ماه از بلندکردن چیزی بیش از یک لیوان آب منع شده باشید. این محدودیت‌ها پس از جراحی نیز صادق است. بی‌حرکت کردن و استفاده‌نکردن از بازو اجازه می‌دهد تا روند بهبودی انجام شود. در طول ریکاوری، تمرینات خاصی به بازیابی حرکت و تقویت شانه شما کمک می کند. پزشک شما ممکن است یک برنامه درمانی در خانه به شما ارائه دهد یا توصیه کند که با یک فیزیوتراپیست کار کنید.