جراحی ارتوپدی یا جراحی شانه، شاخه‌ای از جراحی است که به مداخله برای کنترل یا بهبود آسیب‌های مؤثر بر سیستم اسکلتی،یعنی مجموعه کم و بیش عمیق استخوان و یا ساختارهای غضروفی که عملکرد دوگانه حمایت و دفاع را انجام می‌دهند، می‌پردازد. انتخاب جراح شانه در هنگام آسیب‌دیدگی می‌تواند استرس‌زا باشد. اگر آسیب شما حاد باشد، ممکن است زمان زیادی نداشته باشید. حتی اگر آسیب شما مزمن باشد و آنقدر اضطراری نباشد، ممکن است در مورد این واقعیت که بار اول فقط یک فرصت برای انتخاب جراح مناسب دارید، احساس اضطراب کنید.
در این بخش در مورد مواردی که باید در هنگام انتخاب جراح شانه به آن توجه داشته باشید می‌پردازیم و علاوه بر آن توضیح مختصری درمورد آسیب‌های شانه که منجر به جراحی می‌شوند، ارائه خواهیم داد.
نکاتی برای انتخاب جراح شانه
هنگام انتخاب یک جراح شانه، باید در نظر داشته باشید که آیا یک متخصص ارتوپدی عمومی است یا یک متخصص شانه. متخصص ارتوپدی، پزشک فوق‌العاده‌ای است که لگن، زانو، شانه، مچ، پا یا دست شما را معمولاً پس از تصادف یا زمین‌خوردن در اورژانس تثبیت می‌کند. در حالی که این نوع جراح دانش کلی در مورد بسیاری از انواع آسیب‌ها دارد، آنها لزوماً در آسیب‌های شانه متخصص نیستند. تجربه به‌وضوح مهم است. هر چه جراح شانه تجربه بالاتری داشته باشد، شناخت عمیق‌تری دارد و در نتیجه می‌تواند تجویز قابل استنادی را ارائه دهد.
در جراحی، تکنیک مهم است، نه شهرت. به علت تبلیغات روزمره‌ای که در شبکه‌های اجتماعی می‌بینیم، شناسایی پزشکی که واقعاً کاربلد باشد سخت شده است. بهترین توصیه این است که با بیماران پزشک گفتگو کنید، نمونه کارهای جراح شانه را مورد بررسی قرار دهید.
خدمات یک جنبه حیاتی در بهبودی شما است. جراحی فقط شامل زمان در اتاق عمل نمی‌شود، بلکه شامل صرف زمان کافی توسط جراح با بیمار میشود تا به بیمار کمک کند هر کاری را که برای تسهیل بهبودی باید انجام دهد را درک کند.
جراح شانه چه می‌کند؟
جراح ارتوپد یک جراح متخصص در مداخلات جراحی است که بر روی ساختارهای استخوانی و یا غضروفی انجام میشود. هدف جراح ارتوپد درمان یا بهبود پیش‌آگهی آسیب‌های مؤثر بر سیستم اسکلتی است. متداول‌ترین روش‌های مورداستفاده توسط جراح شانه عبارت‌اند از:
جراحی آرتروسکوپی:
روش جراحی است کم تهاجمی. در این روش امکان مداخله جراح بر روی مفاصل بدون نیاز به ایجاد برش‌های بزرگ وجود دارد. در روش آرتروسکوپی برش های کوچکی ایجاد میشود و دوربین از همانجا وارد بدن بیمار میشود. این روش به جراح شانه این امکان را می‌دهد که داخل مفصل را مشاهده کند و محل آسیب را درمان کند. در برخی موارد، آرتروسکوپی نیز برای بررسی بیماری مشکوک مفصلی استفاده میشود. عمدتاً روی زانو، شانه و مچ پا انجام میشود.
جراحی پروتز:
پروتز می‌تواند فقط به سر استخوان بازو مربوط باشد یا یک پروتز کامل باشد؛ یعنی هم سر استخوان بازو و هم گلنوئید را در سطح کتف جایگزین می‌کند. مفصل شانه از استخوان بازو، کتف و ترقوه تشکیل شده است. سر توپی شکل استخوان بازو در گلنوئید، سطح کم‌عمق کتف قرار می‌گیرد. سطح استخوان توسط غضروف مفصلی پوشیده شده است، یک بافت الاستیک بسیار مقاوم که از استخوان‌ها محافظت می‌کند و به آنها اجازه حرکت می‌دهد.
سپس غشای سینوویال وجود دارد، یک بافت نازک که سایر سطوح داخل مفصل را می‌پوشاند. در یک فرد سالم، این غشا مقدار کمی مایع تولید می‌کند که غضروف را روان می‌کند و در نتیجه از مالش و اصطکاک بین استخوان‌ها جلوگیری می‌کند. سپس عضلات و تاندون‌ها ثبات را برای حمایت ایجاد می‌کنند و به این امر کمک می‌کنند
در صورت آسیب به شانه، جایگزینی پروتز ممکن است ضروری باشد؛ بنابراین قطعات آسیب‌دیده با اجزای مصنوعی جایگزین می‌شوند، در واقع پروتزها.
آیا پروتزهای شانه مدت‌زمان محدودی دوام می‌آورند؟
پروتزهای شانه‌ای که در سالهای اخیر مورداستفاده قرار می‌گیرند، به لطف مواد تکنولوژیکی فزاینده‌ای که از آنها ساخته می‌شوند، نتایج طولانی‌مدت را تضمین می‌کنند. با این حال، باید به‌خاطر داشت که اینها برای بافت استخوان آسیب‌دیده، به عنوان مثال پوکی‌استخوان، که در طول زمان می‌تواند بیشتر فرسوده شود، اعمال میشود. به همین دلیل گاهی اوقات نیاز به جراحی بیشتر است.
چه بیماری‌هایی با جراحی شانه درمان می‌شوند؟
شایع‌ترین آسیب‌های شانه که با جراحی درمان میشود عبارت‌اند از:
- آسیب روتاتور کاف
- بی‌ثباتی شانه
- آسیب تروماتیک شکستگی
- جایگزینی پروتز
آنچه بیمار را به سمت جراحی شانه سوق میی دهد، درد است که در هنگام استراحت و شب نیز ایجاد میشود و مشکل در حرکت است.
هنگامی که فرد از نقص وضعیت بدن رنج می‌برد یا زمانی که عضلات کمر خسته می‌شوند، به عنوان مثال به دلیل ورزش، ساختارهای عضلانی و رباط ملتهب و حتی گاهی اوقات آسیب می‌بینند. برای جلوگیری از این اتفاق و نیاز به جراحی، می‌توان از یک برنامه توانبخشی خاص استفاده کرد.
بنابراین، در صورت پارگی یا پارگی تاندون‌ها، جراحی ضروری است. در این مورد، درمان توانبخشی پس از جراحی با هدف از بین بردن عادات وضعیتی نادرست که باعث آسیب تاندون شده است، خواهد بود.
البته جراح شانه باید در نظر داشته باشد که کدام ساختار آسیب‌دیده است (به عنوان مثال، کپسول، تاندون، غضروف و غیره) و بیمار تحت‌تأثیر کدام آسیب قرار گرفته است (به عنوان مثال، کپسولیت، تاندونیت روتاتور کاف ، آرتروز …)
ویزیت توسط فوق تخصص جراح شانه
ویزیت جراح شانه با مصاحبه در مورد علائم مشکل حاضر آغاز میشود و سپس به سمت تاریخچه می‌رود که به متخصص اجازه می‌دهد حقایق پزشکی مربوط به بیمار را جمع‌آوری کند. مانند وضعیت عمومی سلامت، بیماری‌های متحمل شده درگذشته، عادات، فعالیت‌های کاری، فعالیت‌های حرکتی انجام شده در اوقات فراغت و هرگونه بیماری مکرر در خانواده.
پس از بررسی شرح‌حال بالینی، متخصص معاینه فیزیکی بدن بیمار را از طریق معاینه، لمس، ضربه و تست حرکتی در جستجوی علائم و نشانه‌های منتسب به درد آشکار انجام می‌دهد. آخرین مرحله شامل تجویز آزمایش‌های تشخیصی ابزاری برای عمیق‌تر کردن آنچه در مراحل قبلی پدیدار شده و جهت‌دادن به درمان باید انجام شود، خواه محافظه‌کارانه باشد تا جراحی.
در طول جلسه بسیار مهم است که با جراح احساس راحتی کنید تا بتوانید به طور واقعی در مورد نگرانی‌های خود صحبت کنید و با خیال راحت سؤالات خود را بپرسید.
دکتر علی کوشان فوق تخصص جراحی شانه، کتف و دست هستند. تجربه موفق جراحی در طی سالهای گذشته و درمان و رضایت بیماران نشانی است برای اینکه با اطمینان خاطر به ایشان مراجعه کنید.
جراح شانه چگونه متوجه میشود که بیمار از کدام آسیب‌شناسی رنج می‌برد؟
معاینه رادیوگرافی به ارتوپد این امکان را می‌دهد که دید کلی از مفصل داشته باشد و در نتیجه تشخیص دقیق‌تری از بیماری بدهد. به لطف رادیوگرافی، تومورها و متاستازهای استخوانی، کلسیفیکاسیون‌ها و پاتولوژی‌هایی مانند آرتروز قابل‌شناسایی هستند.
از طرف دیگر ام ار ای قادر است حتی آسیب‌های تاندون را که نتیجه هیچ بیماری نیست، بلکه به دلیل افزایش سن است، برجسته کند. در مورد دوم، عمل جراحی بی‌اثر خواهد بود؛ بنابراین، ترجیحاً درمان با هدف بازتوانی بافت اتخاذ میشود.
آیا در صورت آسیب تاندون انجام عمل جراحی توصیه میشود؟
اول‌ازهمه، ابتدا باید سعی کنید مشکل را با فیزیوتراپی حل کنید، سعی کنید حرکت شانه را بازگردانید و درد را کاهش دهید. اگر بعد از 6 ماه نتایج خوبی حاصل نشد، باید جراحی را در نظر گرفت. از سوی دیگر، در بیماران جوان تر، برای جلوگیری از آسیب بیشتر بافتی، مداخله فوری جراحی توصیه میشود.
بیماران مسن‌تری که از توانبخشی بهره‌ای نبرده‌اند، ممکن است جایگزینی در آرتروسکوپی پیدا کنند، یک روش تشخیصی و جراحی که به جراح اجازه می‌دهد تا داخل شانه بیمار را از طریق دوربین نگاه کند. جراح روی عضله دوسر و بافت تحلیل رفته برای تسکین درد کار خواهد کرد.
زمان نقاهت بعد از جراحی شانه چقدر است؟
دوره بعد از عمل می‌تواند تحت‌تأثیر عوامل متعددی قرار گیرد؛ مانند همکاری بیمار، عوامل بیولوژیکی، سن و جنسیت، کار و یا فعالیت ورزشی انجام شده، بیماری‌های متابولیک مرتبط مانند دیابت و زمان سپری شده.
به طور کلی، هنگام ترمیم تاندون یا رباط، لازم است 3-4 ماه قبل ازسرگیری کار عادی و فعالیت‌های ورزشی صبر کنید، حتی اگر بیمار دیگر درد نداشته باشد.
