بی حسی دست

بی حسی دست چیست؟

بی حسی دست ممکن است به دلایل عصبی، ارتوپدی و قلبی رخ دهد. به همین دلیل وقتی با شکایت بی حسی دست به پزشک مراجعه می‌شود، ابتدا پزشک معاینه حسی فرد را انجام می‌دهد و علت بی حسی را بررسی می‌کند.

اگرچه بی حسی دست در جامعه اغلب به دلیل فشردگی عصب در ناحیه مچ دست یا آرنج ایجاد می‌شود، عوامل مختلفی مانند ام اس، پرکاری تیروئید، کم‌کاری تیروئید، بیماری‌های عروق مغزی، وجود تومور، بیماری‌های شریان محیطی، سندرم شیار اولنار، کمبود ویتامین B12 و اسپاسم عضلانی ناراحتی نیز می‌تواند باعث بی حسی شود.

وضعیتی که به‌عنوان سندرم تونل کارپال شناخته می‌شود، شایع‌ترین علت بی حسی است. در صورت وجود سندرم تونل کارپال که در یک یا هر دو دست دیده می‌شود، بی حسی در انگشتان شست، اشاره و میانی فرد مشاهده می‌شود.

در صورت وجود شکایاتی که به‌عنوان بی حسی انگشت، بی حسی دست، سوزن سوزن شدن یا بی حسی نوک انگشت توصیف می‌شود، فرد سعی می‌کند با تکان‌دادن دست خود آرام شود. شکایاتی مانند بی حسی، سوزن سوزن شدن و سوزش معمولاً در شب اتفاق می‌افتد و این شکایات می‌تواند آن‌قدر شدید باشد که فرد از خواب بیدار شود.

چه چیزی باعث بی حسی دست می‌شود؟

در برخی موارد، فرد ممکن است ناحیه بی حس را به‌عنوان بخشی از بدن خود احساس نکند. به‌عبارت‌دیگر، ناحیه بی‌حس‌کننده ممکن است احساسی ایجاد کند که انگار در بدن وجود ندارد.

بی حسی دست که باعث کاهش کیفیت زندگی فرد می‌شود، می‌تواند آن‌قدر شدید باشد که فرد را از انجام فعالیت‌های روزانه خود باز دارد. این عارضه را می‌توان در کل دست، قسمتی از دست یا فقط در انگشتان احساس کرد. بی حسی ممکن است به دلیل تغییر شکل مچ دست پس از حرکات تکراری ایجاد شود.

 انجام حرکات تکراری مانند کار مداوم با صفحه‌کلید و ماوس، تکان‌دادن فرش، پاک‌کردن زمین و بافتن باعث ضخیم‌شدن پیوندهای عصبی عبوری از قسمت داخلی مچ دست و افزایش فشار در کانالی می‌شود که اعصاب از آن عبور می‌کنند.

در چنین مواردی احساس خواب‌آلودگی که در شب با شدت خفیف شروع می‌شود، به‌مرورزمان افزایش می‌یابد و ممکن است باعث شود فرد نتواند بخوابد یا از خواب بیدار شود. بی حسی دست به دلیل فشردگی عصبی که از ناحیه آرنج عبور می‌کند، معمولاً در افرادی دیده می‌شود که با قراردادن آرنج‌های خود برای مدت طولانی روی میز کار می‌کنند. برخی از اختلالاتی که باعث بی حسی در ناحیه دست می‌شوند را می‌توان به شرح زیر فهرست کرد:

سندرم تونل کارپال:

 ناحیه مچ دست که ساختار تونل مانندی دارد به‌عنوان تونل کارپال تعریف می‌شود. در قسمت داخلی این تونل که بین استخوان‌ها و بافت‌های دست قرار دارد، ده شکل آناتومیکی مختلف به‌ویژه عصب مدیان وجود دارد. عصب میانی حس انگشت شست، اشاره، وسط و حلقه را فراهم می‌کند و باعث انقباض انگشت شست می‌شود. در صورت وجود سندرم تونل کارپال، رباط‌ها و تاندون‌ها در تونل متورم می‌شوند و روی عصب میانی فشار می‌آورند.

استفاده زیاد از دست:

ناراحتی ناشی از بی حسی در بین افرادی که معمولاً با دست‌کار می‌کنند رایج است. همچنین می‌تواند در صورت وجود بیماری‌هایی مانند سندرم تونل کارپال، دیابت و روماتیسم رخ دهد که در بین افرادی که با کامپیوتر، سوزن‌دوزی، بافندگی و نوازندگان کار می‌کنند شایع است. این ناراحتی که با احساس سوزن سوزن شدن در دست و به‌ویژه در انگشتان شست، سبابه و انگشتان میانی مشخص می‌شود، ممکن است باعث شکایت‌هایی به شکل درد در کف دست، مچ دست و بازو شود. علاوه بر افزایش درد در هنگام استفاده از دست‌ها، احساس بی حسی به‌خصوص در شب خود را نشان می‌دهد.

سندرم کانال گایون:

ناراحتی که هنگام فشرده‌شدن عصب اولنار منشأ از ستون فقرات در ناحیه مچ دست رخ می‌دهد، با بی حسی در کل انگشت صورتی و نیمی از انگشت حلقه مشخص می‌شود. عصب اولنار عصبی است که از آرنج به دست می‌آید. تقریباً 4 سانتی‌متر که به‌عنوان کانال Guyon در ناحیه‌ای که از مچ می‌گذرد تعریف می‌شود. کانال طولانی عصب اولنار که از کانال عبور می‌کند به انگشت حلقه و انگشت کوچک ختم می‌شود. فشرده‌سازی عصب در این کانال اتفاق می‌افتد.

در این موارد علاوه بر بی حسی که در هر دو انگشت احساس می‌شود، شکایت‌هایی مانند درد و ازدست‌دادن حس شایع است. بسته به نقش عصب اولنار در مهارت‌های حرکتی، در صورت وجود سندرم کانال Guyon، مهارت‌های حرکتی فرد نیز از بین می‌رود. این ناراحتی که می‌تواند باعث درد و ازدست‌دادن حس در قسمت داخلی مچ دست شود، در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به ضعیف‌شدن عضلات شست و انگشت اشاره شود.

سندرم تونل کوبیتال یا شیار اولنار:

 عصب اولنار از بین دو برجستگی استخوانی در آرنج عبور می‌کند. عصب در این ناحیه بسیار نزدیک به سطح قرار دارد؛ بنابراین، عصب اولنار می‌تواند به‌راحتی در معرض ضربه و فشار در ناحیه آرنج قرار گیرد. ناراحتی زمانی که عصب اولنار در حین عبور از آرنج فشرده می‌شود، با علائمی مانند گزگز در انگشت کوچک و انگشت حلقه، ازدست‌دادن حس، ضعف در عضلات دست، کاهش قدرت‌گرفتن و مشکلات هماهنگی مشخص می‌شود.

این ناراحتی که در افرادی که با کارهایی که نیاز به تا زدن آرنج برای مدت طولانی دارند، مانند نقاشی یا نواختن گیتار، رایج است، ممکن است به دلیل ضخیم‌شدن بافت نرم اطراف آرنج، رشد استخوان یا ضربه ایجاد شود.

دیابت:

دیابت نیز تأثیر بسزایی در بی حسی دست دارد. بی حسی متقارن و شکایت سوزش در دست‌وپا در افراد مبتلا به دیابت شایع است. درمان ابتدا با کنترل قند و سپس با مکمل‌های دارویی حمایتی انجام می‌شود.

کم‌کاری تیروئید:

اگر غده تیروئید نتواند هورمون تیروئید را به طور متعادل تأمین کند، می‌تواند منجر به مشکلات مختلفی مانند ریزش مو، ضعف، مشکلات وزن، خشکی پوست و درد مفاصل شود. علاوه بر همه اینها، بی حسی در دست‌ها نیز می‌تواند ناشی از عدم تعادل تیروئید باشد. اگر کم‌کاری تیروئید به‌موقع درمان نشود، می‌تواند مشکلات بسیار جدی ایجاد کند.

اسپاسم گردن:

اسپاسم گردن بیماری است که باعث درد در ناحیه پشت و گردن می‌شود. ضعف با اسپاسم عضلات گردن و استرس می‌تواند به فتق تبدیل شود. فتق گردن می‌تواند با ایجاد آسیب در نتیجه فشار روی اعصاب به دست، باعث بی حسی نامتقارن شود.

معمولاً به دلیل کشش بیش از حد عضلات پشتیبان گردن ایجاد می‌شود. بلندکردن چیزهای سنگین، ورزش‌های شدید، فعالیت‌های کاری، کار نامناسب روی میز می‌تواند باعث اسپاسم عضلانی شود. علاوه بر این، به خواب‌رفتن در وضعیت نامناسب، بالش‌های بلند و شرایط بد سفر نیز می‌تواند باعث سفت‌شدن گردن شود. بیشتر اوقات با درمان‌های ساده اسپاسم و سفتی برطرف می‌شود. در دردهای عضلانی طولانی‌مدت که به آن “درد میوفاسیال، فیبرومیالژیا، فیبروسیت و میوزیت” نیز می‌گویند، نقاطی وجود دارد که باعث ایجاد درد در عضله می‌شود که با دست احساس می‌شود.

فتق دیسک گردن:

فتق دیسک گردن یکی از مهم‌ترین بیماری‌هایی است که در بی حسی دست نقش دارد. زیرا فتق در گردن این پتانسیل را دارد که بر روی اعصاب امتدادیافته به بازوها فشار وارد کند. در این صورت می‌تواند باعث کاهش قدرت و بی حسی دست و بازو شود. درمان باید بدون ازدست‌دادن زمان انجام شود. آسیب عصبی که ممکن است رخ دهد غیرقابل‌برگشت است.

کمبود ویتامین B12:

یکی از فواید ویتامین B12 این است که اثر محافظتی بر سلول‌های عصبی دارد. بی حسی نوک انگشتان ممکن است به عدم توانایی سلول‌ها در تغذیه کافی از نظر B12 مربوط باشد. غربالگری بیماری‌های معده و روده و مصرف مکمل ویتامین B این مشکل را حل می‌کند.

سایر موارد:

جدای از همه اینها، میلوپاتی اسپوندیلوتیک گردن، ایسکمی، مولتیپل اسکلروزیس، نوروپاتی محیطی، شکستگی استخوان، برخی عفونت‌ها و مصرف دارو نیز می‌تواند باعث بی حسی دست شود. دراین‌رابطه چه چیزی باعث بی حسی انگشت دست می‌شود؟ هیچ پاسخ واحدی برای این سؤال وجود ندارد و باید توسط پزشک بررسی شود.

بی حسی دست چپ چیست؟

این مشکل که معمولاً به دلیل فشردگی عصب ایجاد می‌شود، می‌تواند در آسیب‌های مفصلی نیز رخ دهد. علاوه بر این، اولین مشکل مشکوک، مشکلات جدی در قلب است. اگر بی حسی بازو همراه با بی حسی وجود داشته باشد، جذب اکسیژن کافی در ماهیچه‌های کرونری قلب وجود ندارد. این وضعیت که آنژین کرونری نامیده می‌شود، می‌تواند باعث حمله قلبی شود. ازآنجایی‌که بی حسی دست چپ می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، هنگام احساس ناراحتی شدید، مشورت با پزشک ضروری است.

بی حسی دست راست چیست؟

شایع‌ترین علت بی حسی در دست راست، سندرم تونل کارپال است. گاهی اوقات ممکن است به دلیل مشکلات نخاعی و مغزی نیز رخ دهد. علاوه بر این، ضربه‌های ناگهانی، شکستگی استخوان دست راست و ترک نیز می‌تواند باعث بی حسی شود. بی حسی در دست راست یا هر دو دست در بسیاری از بیماران دیابتی دیده می‌شود.

بی حسی دست چگونه درمان می‌شود؟

در ابتدا معاینه فیزیکی فردی که با شکایت بی حسی دست به پزشک مراجعه می‌کند انجام می‌شود. سپس سابقه پزشکی بررسی می‌شود. تمام عواملی که ممکن است باعث بی حسی شوند بررسی شده و علت دقیق آن پیدا می‌شود. سپس متناسب با درمانی که لازم باشد، برنامه درمانی مناسب اعمال می‌شود. هم‌زمان با درمان پزشکی، فیزیوتراپی شروع می‌شود. اگر این موارد کافی و ضروری نباشد، می‌توان از روش جراحی استفاده کرد.

آیا می‌توان از بی حسی دست پیشگیری کرد؟

اجتناب از کارهایی که باعث فشار به آرنج، مچ دست و دست می‌شود یکی از اقدامات پیشرو برای جلوگیری از ناراحتی است که باعث بی حسی دست می‌شود. اگر در حین کار نیاز به خم‌شدن مداوم مچ باشد، باید در فواصل زمانی معینی به مچ دست استراحت داد و از واردشدن بار بیش از حد به مچ دست خودداری کرد. از اعمالی مانند تکان‌دادن فرش و فشاردادن لباس‌ها باید تاحدامکان اجتناب شود.  همچنین عضلات دست، مچ و انگشتان را باید با انجام تمریناتی که  توسط پزشک توصیه می‌شود تقویت کرد.

بی حسی دست، گزگز و ازدست‌دادن حس ممکن است به بازو سرایت کند. پزشک متخصص باید بدون منتظر ماندن این شکایات که باعث کاهش قابل‌توجه کیفیت زندگی فرد می‌شود، معاینه شود؛ بنابراین، قبل از پیشرفت ناراحتی موجود و افزایش شکایات، بیماری قابل‌درمان است.